واژینیسموس اولیه یا مقاربت دردناک در زنانی رخ میدهد که تاکنون هیچگونه رابطه جنسی برقرار نکردهاند و در همان اولین رابطه با همسر ، دچار این حالت میشوند. در این نوع واژینیسموس ممکن است چندین سال از ازدواج زوجی بگذرد ، اما نتوانند ارتباط جنسی کامل برقرار کنند و زن به صورت باکره باقی بماند .
این بیماری وضعیتی است که در زنان دیده میشود و به معنی تنگی در واژن به علت انقباض غیرارادی عضلات ناحیه انتهایی دستگاه تناسلی است که سبب تنگی و بسته شدن مهبل میشود.
واژینیسموس نوعی رفلکس غیر ارادی است که با واسطه ی تلاش های واقعی یا خیالی برای دخول به واژن پدیدار میشود.این وضعیت دو نوع دارد که عبارتند از :
۱. نوع ژنرالیزه یا عمومی ، بیمار قادر به قراردادن هیچ چیز حتی انگشت خود یا تامپون در داخل واژن نیست
۲. نوع وضعیتی بیمار قادر به استفاده از تامپون است و می تواند معاینه لگنی را انجام دهد ، اما قادر به تحمل نزدیکی جنسی نیست.زوجها معمولا به مدت چند سال و قبل از جستجوی کمک برای حل این مشکل ، با آن تطابق پیدا میکنند .
اغلب هیچ وضعیت آشکاری که زمینه ساز واژینیسم باشد ( از قبیل سابقه تجربه ی ناخوشایند جنسی یا تروما ، سوء استفاده جنسی یا مقاربت دردناک بودن اولین معاینه لگنی ) وجود ندارد . علی رغم وجود تئوریهای مختلف ، هیچ مدرک علمی مبنی بر اینکه واژینیسموس در اثر سخت گیری های سنتی مذهبی ،تربیت های منفی جنسی یا نگرانی هایی درباره ی جهت گیری جنسی ایجاد میشود وجود ندارد .زنان مبتلا به واژینیسموس معمولا ترسی شدید از دخول واژینال و تصوراتی غلط در مورد آناتومی و اندازه واژن دارند .
ترس آنان از آسیب دیدن ، ممکن است ناشی از این باشد که وارد شدن چیزی به اندازه آلت تناسلی در واژن به آنها آسیب میرساند و بطور مشابه از این مسئله نیز میترسند که زایمان واژینال به آنها آُسیب برساند.تشخیص واژینیسم تا هنگامی که معاینه دقیق مدخل واژن صورت نگرفته است ، تشخیصی ((فرضی)) است .این کار صرفا وقتی امکان پذیر است که زن بیاموزد که رانهایش را از هم باز کند ، لبها رابا انگشتان خود از هم باز کند و یا به معاینه کننده این اجازه را بدهد و لمس ناحیه مدخل را تحمل نماید .
۱- زوج را تشویق به انواعی از فعالیت های جنسی کنید که در آنها هیچ نوع تلاشی برای نزدیکی صورت نمیگیرد.آنان ممکن است مجددا به وعده های ملاقات اختصاصی و استفاده همه جانبه از زمینه های جنسی نیاز داشته باشند.
۲- انقباض رفلکسی عضلات لگنی احاطه کننده واژن را که در برابر لمس رخ می دهد ( بویژه هنگامی که لمس فقط با احساسات منفی و درد جسمانی همراه است ) برای بیمار توضیح دهید.این زنان به ندرت از تامپون استفاده میکنند . و از استفاده از مدخل و واژن در اعمال جنسی پرهیز می کنند و بنابراین تاکنون هیچ گونه احساس خنثی یا منفی را در این مناطق بدن خود درک نکرده اند .
۳- از بیمار بخواهید هر روز چند دقیقه ناحیه ء تناسلی خود را لمس کند (تا حد امکان نزدیک به مدخل واژن). این عمل را میتوان هنگامی که زن در وان حمام قرار دارد یا اینکه خود را در بستر شل کرده است ، انجام داد این عمل جنبه شهوانی ندارد و در ابتدا ممکن است باعث اضطراب زن نیز شود ، در صورتی که زن روزانه این کار را انجام دهد ، اضطراب به سرعت کاهش خواهد یافت.
۴- پیشنهاد کنید تصورات بصری را به تمرینات سابق اضافه نماید. به این ترتیب او تصور میکند که قادر است معاینه واژینال محدودی را انجام دهد .
برای این کار بیمار بر روی تختی با زاویه حدود ۷۰ درجه می نشیند و با کمک آینه مدخل واژن را میبیند و لبهای ولو را از هم باز میکند و احساس میکند وقایعی که اتفاق می افتد در کنترل اوست .
۵- پس از اینکه بیمار آماده شد میتواند معاینه ولوواژینال نسبی را مانند روشی که در مرحله ۴ توضیح داده شد انجام دهد. در صورت امکان او را تشویق به لمس واژن و حرکت دادن انگشت به پشت پرده بکارت نمود ، پس از آن این کار را با انگشت دستکش دار پزشک انجام دهید
۶- هنگامی که واژن به اندازه کافی معاینه شد یک سری دیلاتاتور واژینال را که به تدریج قطر آنها افزایش می یابد وارد کنید ، اگر علائم ( بخصوص علائمی از قبیل سوزش در هنگام انزال مایع منی ، دیزیوری (سوزش ادرار) یا ولوودینی( درد ولو)پس از تلاش برای انجام نزدیکی بیمار بایدقبل از اینکه معاینه مجدد صورت بگیرد از کوچک ترین دیلاتاتور استفاده کند.
۷- معاینه را با کمک زن تکرار نمایید و با کمک سواپ پنبه ای وجود آلودگی را باید بررسی کرد. گاهی پزشک متخصص زنان میتواند اینکار را انجام دهد ، انجام این کار کاملا به مقدار اضطراب و نگرانی زن بستگی دارد . با وجود این ، در صورتی که بیمار لبه های مدخل واژن را لمس کند ، از تعداد موارد یافته های کاذب آلودیگی، کاسته میشود .و ستیبولیت یا سایر یافته هایژنیکولوژیک باید درمان شود .به محض اینکه بیمار قادر به استفاده از دیلاتاتورهای بزرگ تر شد میتوان مراحل بعدی را انجام داد
الف- زن را تشویق کنید به همسر خود اجازه دهد در جای گذاری دیلاتاتور در واژن به او کمک کند.زوج را به استفاده موقت از دیلاتاتور در خلال روایط جنسی تشویق کنید (برای اینکه به ثابت کنید که وقتی بدن او از نظرفیزیولوژیک برانگیخته میشود ،میتواند دیلاتاتور را وارد کند).
پ- پس از اینکه بیمار در جریان فعالیت های جنسی خود از تعدادی از دیلاتاتورها استفاده کرد ،اورا تشویق کنید تا بلافاصله با قرار دادن آلت تناسلی همسر خود این کار را ادامه دهد معمولا برای زنان بهتر است که آلت تناسلی همسرخود را مشابه وضعیتی که از دیلاتاتور استفاده میکردند نگهدارند و خودشان آلت تناسلی را در واژن قرار دهند . همسر ( شریک جنسی مرد) باید هنگامی که زن برای قرار دادن آلت تناسلی در واژن خود تلاش میکند لگن خود را با فشار ملایم به سمت جلو حرکت دهد . استفاده از لوبریکانت های خارجی در مراحل اولیه تلاش برای دخول آلت تناسلی توصیه میشود.روش جدید درمان واژنیسم تزریق بوتاکس است.
مکانیسم عمل بوتاکس :
بوتاکس با فلج کردن عضلاتی که حین نزدیکی منقبض میشوند، باعث درمان میشود. اثر آن ۳ تا ۶ ماه باقی میماند. این اثر ضد انقباض با گذشت زمان از بین میرود، اما عدم تجربه مقاربت دردناک طی این دوره میتواند باعث درمان واژینیسم شود.ممکن است بیماری با یک دوره تزریق بوتاکس جواب دهد و شخص دیگری نیاز به دو یا سه دوره داشته باشد. این تزریق در یک سوم انتهایی واژن انجام میشود که بسیاری از بیماران با یکبار تزریق میتوانند ارتباط جنسی خود را برقرار کنند و بعد از این ممکن است اصلاً دچار واژینیسموس نشوند، اما اگر دوباره علایم آنها برگشت و دچار مشکل شدند، به فاصله هر شش ماه یا هر یک سال، یکبار ممکن است نیاز به تزریق دیگری باشد.