پارگی کیست تخمدان : چطور متوجه میشیم؟
اولین سوال اینست که آیا کسی ممکن است دچار این عارضه شود؟
بله ، هر خانمی امکان دارد که تخمدان هایش کیست ایجاد کند و در هر سنی هم می تواند ایجاد شود.
کیست ها توده هایی به شکل کیسه مانند، پر از مایع هستند. کیست های تخمدان می توانند انواع مختلفی داشته باشند و از بافت های مختلفی در تخمدان ایجاد شوند.
به طور کلی به ۲ گروه عملکردی (یا فیزیولوژیکی) و آسیب شناسی تقسیم می شوند.
کیست های عملکردی شایع ترند و عموماً خود به خود برطرف می شوند. بنابراین به ندرت نیاز به درمان دارند.
تخمدانها اندامهای بسیار فعالی هستند. هر ماه کیسه های کوچکی حاوی تخمک به نام فولیکول ها برای آزادسازی تخمک (تخمک گذاری) ایجاد می شوند. برخی از این کیسه ها می توانند باقی بمانند یا رشد کرده و کیست های عملکردی تشکیل دهند. بنابراین، پس از بلوغ و قبل از یائسگی شکل می گیرند.
نوع دیگر کیست ها ممکن است در هر سنی ایجاد شوند. بشکل ساده یا پیچیده ممکن است باشند. کیست های پیچیده در حالت ایده آل باید توسط یک متخصص مجرب در اسکن سونوگرافی زنان اسکن شوند.
این کیست ها به طور کلی نیاز به برداشتن دارند ، در حالت ایده آل با لاپاراسکوپی.
اکثریت قریب به اتفاق کیست های تخمدان خوش خیم هستند (یعنی سرطانی نیستند).
با این حال، بسیاری از کیست های تخمدان احتمال دارند به کیست های سرطانی تبدیل شوند. خطر سرطان با افزایش سن افزایش می یابد اما شاید در سنین جوانی نیز اتفاق بیفتد.
اگر مثلاً در لایه سطحی کیست شکاف ایجاد شود ، هر کیست تخمدان می تواند پاره شود.
معمولاً در کیست های عملکردی، اکثرا در نیمه دوم چرخه قاعدگی (یعنی بعد از تخمک گذاری) اتفاق می افتد. با این حال ، پارگی در سایر انواع کیست نیز ممکن است رخ دهد.
اغلب علائم این عارضه، شروع ناگهانی درد شدید زیر شکم است.
با این حال، شروع تدریجی این درد کسل کننده است. در یک طرف تحتانی شکم ممکن است باشد. در ادامه ممکن است منجر به حالت تهوع و استفراغ شود و به صورت عمومی تر درد شکم گسترش یابد.
به طور کلی با مسکن های ساده هم از بین نمی رود. معمولاً در نیمه دوم چرخه اتفاق می افتد.
برخی از این کیست ها، کیست های درموئید بوده، و در صورت پارگی ان ها، وضعیت وخیمتر می شود. درد ناگهانی شدید شکم ممکن است نشانه پیچ خوردگی کیست تخمدان (پیچ خوردگی در ساقه آن) باشد که وضعیت اورژانسی بسیار جدی می باشد و اغلب برای نجات تخمدان نیاز به جراحی فوری دارد.
همچنین می تواند نشانه بیماری های دیگر شامل حاملگی خارج رحمی (حاملگی خارج از رحم که می تواند باعث خونریزی زیاد و تهدید کننده زندگی باشد) تا آپاندیسیت حاد باشد.
اگر یک کیست عملکردی یا کیست ساده باشد، خود به خود برطرف می شود. با این حال ، ممکن است روزها طول بکشد تا دردش برطرف شود. بسیاری از این کیست ها باعث خونریزی در داخل شکم می شوند (که قابل مشاهده نیست).
کیست های دیگر مانند پارگی کیست درموئید باعث پریتونیت (التهاب و سوزش مخاط داخلی شکم) می شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی (و اغلب ITU) دارد.
به ندرت دیده می شود کیست حاوی سلول سرطانی در صورت پاره شدن گسترش یابد.
شروع ناگهانی درد شدید تحتانی شکم، به ویژه اگر در یک طرف باشد، باید در اسرع وقت توسط متخصص زنان بررسی شود.
در حالت ایده آل ، برای تشخیص باید یک سونوگرافی داخلی (ترانس واژینال) انجام شود. شروع تدریجی درد زیر شکم ، ادامه دار یا تسکین نیابد، با مسکن های ساده نیز باید بررسی شود.
تخمدانها اندامهای کوچکی در عمق تحتانی شکم هستند که توسط روده احاطه شده اند.
یک کیست از جمله آنهایی که سرطانی هستند می توانند طی سالها به آرامی رشد کنند بدون اینکه علائم قابل توجهی ایجاد کند. هیچ آزمایش غربالگری ایده آلی برای تشخیص سرطانی بودن چنین کیستی وجود ندارد.
گاهی اوقات سونوگرافی سالیانه و آزمایش خون به ویژه در مواردی که سابقه خانوادگی قوی وجود دارد ، برای شناسایی چنین کیست هایی توصیه می شود.